Aardgasvrij wonen in het Alkmaarse buitengebied; vloek of zegen?
Uit het IPCC-rapport van augustus 2021 bleek dat het klimaat onverwacht snel verandert en dat de mens de belangrijkste oorzaak is. Anders dan bij de huidige Coronacrisis, zijn de gevolgen van de klimaatverandering nog te vaak een ver-van-ons-bed-show. Onze rijke geschiedenis in het Land van Leeghwater in het Alkmaarse buitengebied leert ons echter dat de invloeden van de natuur alleen gezamenlijk kunnen worden bestreden. We zullen daarom lokaal met elkaar de strijd aan moeten gaan tegen de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel.
Een belangrijk wapen in de strijd tegen deze klimaatverandering is het drastisch verlagen van onze CO2-uitstoot. Naast autorijden, vliegen en de productie van ons eten is ook onze woning een belangrijke bron van CO2-uitstoot. Het aardgasvrij maken van huizen wordt om die reden in onder meer Graft-De Rijp al opgepakt. Hier beoogt het initiatief ‘De Groene Walvis’ om ruim 2.000 woningen en gebouwen aardgasvrij te maken en aan te sluiten op waterstof. Het project sluit aan op de doelstellingen van het kabinet en loopt vooruit op de invoering van de nieuwe Warmtewet, maar roept bij een deel van de inwoners nog veel vragen en weerstand op.
In het in 2019 gesloten Klimaatakkoord is afgesproken dat één op de vijf huizen in 2030 zijn afgesloten van het gas en zijn aangesloten op een duurzame energiebron. In 2050 heeft Nederland als doelstelling om 100% duurzaam te wonen. Via de Warmtewet beoogt het kabinet om de groei en verduurzaming van collectieve warmtesystemen in huis te stimuleren. Denk hierbij aan warmte opgewekt via aardwarmte, restwarmte (vanuit de industrie) of warmte-koudeopslag (warmtepomp) voor het verwarmen van ons huis, water en fornuis. Onder andere de gemeente Alkmaar wordt in deze Warmtewet verantwoordelijk voor het aanleggen van deze collectieve warmtesystemen en zodoende bij te dragen aan de CO2-reductie.
De collectieve warmtesystemen dwingen ons niet alleen beleidsmatig maar ook praktisch om de energietransitie lokaal op te lossen. Transport van warmte gaat immers simpelweg niet over lange afstanden, want dan koelt deze teveel af. Het voornemen voor het gebruik van waterstof voor het verduurzamen van woningen in Graft-De Rijp is hier een voorbeeld van. Elektrolyse voor het produceren van waterstof is nieuwe technologie en lastig uit te leggen aan de inwoners. De grote onzekerheid over de risico’s, de kosten (en een eventuele eigen bijdrage) van deze nieuwe techniek en de vraag of er wel voldoende groene energie voorradig is, dragen daar sterk aan bij.
In essentie zijn zowel de initiatiefnemers van De Groene Walvis als de bewoners in GDR het in grote lijnen eens over het belang van duurzaam wonen. Om de energietransitie in Graft-De Rijp succesvol te maken zijn daarom het blijven werken aan draagvlak en participatie en het met elkaar in gesprek blijven over oplossingen, de impact en de gevolgen voor een ieder van groot belang. Door goede voorlichting zullen de vragen helder beantwoord moeten worden naar wederzijdse tevredenheid.
Het belang van de energietransitie wordt door iedereen erkend, zelfs als daar een investering voor nodig is van tientallen miljoenen euro’s. De juistheid van de keuze welke technologie daarbij wordt toegepast moet dan wel boven elke vorm van twijfel verheven zijn. Voordat het besluit daarover op een voor iedereen aanvaardbare manier genomen kan worden, moet nog het nodige water door de Mieuwijdt stromen. Indien duidelijk antwoord wordt gegeven op de vragen, zekerheid is gecreëerd en verantwoorde levering is gegarandeerd, dan kunnen we verder op de ingeslagen weg.
Mathijs de Boer staat namens het Alkmaarse buitengebied nummer 4 op de kieslijst van de PvdA Alkmaar voor de aankomende gemeenteraadsverkiezingen.
