Vandaag vond er in Alkmaar de begrotingsbehandeling voor het komend kalenderjaar plaats. Onze fractievoorzitter David Rubio Borrajo ging in zijn toespraak in op het coalitieakkoord ‘Alkmaar aan zet’ en speerpunten van de PvdA Alkmaar, zoals wonen, werken en duurzaamheid. Lees hier de volledige speech van David:
Spreektekst begrotingsbehandeling 2019 – David Rubio Borrajo
ALGEMENE BESCHOUWINGEN
Introductie
Voorzitter,
Een bewogen jaar, zo mogen we 2018 wel noemen. Na de verkiezingen in maart en wekenlange intensieve coalitieonderhandelingen is deze coalitie op 3 juni jl. gepresenteerd en kort daarop is ook ons college geïnstalleerd. De leidraad van de coalitie is uiteraard het coalitieakkoord.
Het coalitieakkoord ‘Alkmaar aan zet’ kent een duidelijke visie en is ambitieus en tegelijkertijd uitdagend. Deze programmabegroting is de eerste formele wegwijzer van het college van de financiële keuzes die wij als coalitie gemaakt hebben.
Voorzitter, alvorens ik in de inhoud duik van de begroting en de meerjarenraming sta ik graag stil bij één belangrijke pijler van deze coalitie. Ten tijde van het opstellen van het coalitieakkoord hebben wij als coalitiepartijen gemeend een positieve prikkel te willen geven aan het politieke bestel in de Alkmaarse arena. Dit hebben wij gedaan door expliciet alle partijen uit te nodigen mee te denken en ons te ondersteunen om een positieve bijdrage te leveren aan onze voornemens in ons op hoofdlijnen afgesloten akkoord. Nu, 4 maanden later, constateren wij dat deze constructieve samenwerking leidt tot een gezonde wisselwerking waarbij de uitgestoken hand door de meeste partijen wordt aangegrepen. De uitwerking hiervan is goed te zien in de moties die aangenomen worden. Zoals bijvoorbeeld afgelopen Raadsvergadering met verschillende moties die in de gehele breedte zijn gesteund van links naar rechts en oppositie en coalitie. Dat is politiek met een grote P en een groot goed en ik hoop oprecht dat deze inzet zich de komende periode zal continueren.
Wonen
Voorzitter dan de begroting. Natuurlijk beginnen wij bij ons absolute speerpunt waar u ons van kent: woningbouw.
Het is code rood voor de woningbouw. Dat zijn niet mijn woorden, hoewel ik ze wel onderschrijf, maar het zijn de worden van de NVM (Nederlandse Vereniging van Makelaars) op Prinsjesdag. Er is een algeheel woningtekort. Een achterstand die is opgelopen tijdens met name de laatste economische crisis in ons land. In de huidige woningmarkt worden steeds meer mensen buitengesloten. Starters en mensen met middeninkomens staan het meest buitenspel of hebben het zeer moeilijk om een geschikte woning te vinden. De trend gaat door. De vicieuze cirkel van een dalend woningaanbod en blijvende prijsstijgingen zet vooralsnog door. Voorzitter een aantal statistieken op een rijtje van de woningmarktanalyse Noord-Kennemerland van het 3e kwartaal 2018 t.o.v. vorig jaar:
- Woningaanbod is met bijna 34% gedaald
- Gemiddelde transactieprijs met ruim 15% gestegen naar EUR. 323K
- Bijna 38% van alle woningen wordt boven de vraagprijs verkocht
Voorzitter deze cijfers gaan alleen over koopwoningen maar schetsen wel een duidelijk beeld van de gehele problematiek rondom de woningmarkt momenteel.
Ik gun het mijn kinderen niet dat ze tot hun 30ste bij mij thuis moeten wonen omdat ze financieel niet in staat zijn een koophuis te nemen en er geen betaalbare huurwoningen beschikbaar zijn.
Voorzitter, de programmabegroting is op dit onderwerp klip en klaar: de woningbouwproductie moet worden versneld, doorstroom van sociale huurwoningen moet worden aangepakt en starters moeten worden ondersteund bij de koop van hun eerste woning. We lezen het actiepunt dat er een uitvoeringsplan woningbouw gaat komen met ontwikkelende partijen.
- Verzoek aan de portefeuillehouder om ons mee te nemen in zijn strategie voor de uitvoering van dit plan.
Wonen is een thema dat iedereen raakt. Daarom hebben wij in ons coalitieprogramma nadrukkelijk willen borgen dat er in de toekomst ook gebouwd gaat worden voor mensen met een laag inkomen. Afgesproken is dat ten minste 1/3e deel van de te realiseren nieuwbouw bestemd is voor sociale woningbouw. Een mooi streven, welke ook adequaat is gekwantificeerd in een KPI. Maar dit alleen is niet voldoende. Gelet op ervaringen uit het verleden weten wij dat er binnen de categorie sociaal met name behoefte is aan woningen onder de eerste aftoppingsgrens: minder dan 597 euro huur per maand. Daarom hebben wij destijds in het coalitieakkoord ook bedongen dat met name aan woningen in deze eerste categorie bijzondere aandacht moet worden gegeven.
- Vraag aan de wethouder is om concreet aan te geven hoe invulling zal worden gegeven aan dit uitgesproken voornemen om binnen het deel sociale woningbouw aandacht te geven aan de woningen in de eerste categorie sociaal.
Voorzitter concluderend op dit thema, de problematieken zijn duidelijk zichtbaar en merkbaar. We moeten ook constateren dat een oplossing niet snel geboden kan worden. Woningbouwprojectenkosten nu eenmaal tijd. Toch, de stappen die dit college neemt middels dit programma kunnen volledig op onze steun rekenen.
Regionale samenwerking
Van het thema woningbouw sla ik graag en brug naar regionale samenwerking. Op MRA niveau vindt afstemming en besluitvorming plaats over de integrale opgave op het gebied van woningbouw.
- Vraag aan de wethouder of en zo ja hoe hij zorg kan dragen voor kwalitatieve en kwantitatieve afstemming met de Metropool Regio Amsterdam.
Wij gaan er niet uiteraard niet zelf over, maar namens de Partij van de Arbeid zou ik wel graag de ambitie willen uitspreken dat wij een voorstander zijn om te zien of de samenwerking binnen de MRA kan worden geïntensiveerd en wellicht zelfs in die mate dat Alkmaar op den duur zich kan aansluiten bij de MRA.
De blik voor regionale samenwerking richt zich uiteraard niet alleen onder het Noordzeekanaal maar zeker ook daarboven. Wij kijken uit naar de vertaling van de concrete plannen van het ambitiedocument Holland boven Amsterdam.
Duurzaamheid
Het programma duurzaamheid gaat ons als fractie aan het hart en natuurlijk schenken wij hier vandaag ook aandacht aan. De streefwaardes en KPI’s zijn realistisch. En natuurlijk, alle stappen die we hierin zetten zou je het liefst twee keer zo snel willen nemen. Want waarom geen 10.000 woningen aansluiten op het warmtenet? Allemaal zeker waar, maar binnen de ruimte die we hebben vinden wij dit programma ambitieus en haalbaar. Als nuchtere Alkmaarder staat mij dit aan.
Voorzitter ik wil de portefeuillehouder wel graag iets meegeven voor het nog op te stellen rapport ‘Kansen voor vergroenen’
- Verzoek aan de wethouder is om in de uitvoering van dit rapport expliciet aandacht te schenken aan onze top 10 groene prioriteiten welke door de Raad zijn vastgesteld in het Groenbeleidsplan. Wij zien hierin in ieder geval graag terug het plan van aanpak voor de bijdrage aan het keren van de achteruitgang van de biodiversiteit en een focus op groene speelplekken in Alkmaar.
Jeugdzorg
Over de jeugdzorg lezen wij dat de vernieuwde bekostiging ‘doorontwikkeld’ wordt. Wij zijn hier zeer content mee, en hopen dat die doorontwikkeling er toe zal leiden dat we op termijn de inkoop van Jeugdzorg niet meer via een aanbestedingsprocedure laten lopen. We zijn daar niet toe verplicht en de ‘aanbestedingswaanzin’ heeft er de afgelopen tijd toe geleid dat er nog steeds geen aanbieders zijn die ingeschreven hebben op Jeugdbescherming. En dat een zeer gewaardeerde lokale jeugdzorginstelling, opnieuw, de gemeente voor de rechter heeft gedaagd. Omdat de enige gesloten jeugdzorginstelling in Noord-Holland in hun ogen dreigt te verdwijnen.
Het inkopen van Jeugdzorg is fundamenteel anders dan het inkopen van nieuwe koffie of flessen water. Jeugdzorg kopen we in voor dat kleine deel van de Alkmaarse jeugd dat het op eigen kracht echt niet redt. Dat zijn kwetsbare kinderen, en die moeten altijd geholpen kunnen worden. Dicht bij huis en liefst met hulpverleners waar ze een band mee op kunnen bouwen. Wat de Partij van de Arbeid betreft past aanbesteden niet bij dat type vertrouwensrelatie. De zorg is geen markt.
Dit gaan we vanavond niet per motie proberen te regelen. Daarvoor is dit een te ingewikkeld, bovenregionaal proces. Maar het is wel waar we met z’n allen naar toe zouden moeten willen. En ik kan u beloven dat mijn fractie geen gelegenheid onbenut zal laten om de discussie die kant op te sturen.
Diversiteit
In het coalitieakkoord spreken we het herhaaldelijk uit: Alkmaar is een diverse en inclusieve gemeente. De aandacht voor diversiteit en de combinatie met sport als partner onderschrijven wij.
- Wel een vraag aan het college. We krijgen graag een reactie over de uitwerking van de in maart jl. aangenomen motie roze loper. Onze ambitie is om deze raadsperiode een concretisering te krijgen om zorginstanties te faciliteren een certificaat te behalen als het gaat om goed LHBT+ beleid
Armoedebeleid
Met betrekking tot armoedebeleid vinden wij de tekst wellicht wat summier maar wel volstaan. We zijn tevreden met het onlangs vastgestelde nieuwe beleidskader schuldhulpverlening en zien met vertrouwen de uitwerking van dit kader tegemoet.
Zorg, maatschappelijke ondersteuning
Onder de taakstellingen van maatschappelijke ondersteuning zien wij dat de bewonersondernemingen gehandhaafd blijven en op verschillende plekken ingezet wordt op extra vrijwilligers. Hoewel wij dit voornemen ondersteunen, voorzien wij mogelijk ook knelpunten. Extra vrijwilligers vragen mogelijk ook om meer begeleiding omdat vrijwilligers regelmatig te maken hebben met een kwetsbaarheid. Goede coaching is hierin natuurlijk essentieel.
Daarnaast weten wij van de vrijwilligersorganisaties dat er een schaarste is aan daadwerkelijke vrijwilligers. Vrijwilligers liggen niet voor het oprapen. In die zin zijn de desbetreffende KPI’s een uitdaging.
- Hoe kijkt de portefeuillehouder hier tegen aan?
- Wordt deze ondersteuning binnen de begroting opgevangen binnen de bestaande budgetten?
Wat betreft het thema sluitende aanpak verwarde personen heeft de PvdA waardering voor het feit dat de gemeente Alkmaar al heel ver is als het gaat om opvang en casuïstiek overleg. Ook goed dat er gewerkt gaat worden aan meer passende woonvormen voor kwetsbare groepen waarbij Housing First er voor ons uitspringt (eerst plaatsen dan trainen, bewezen effectief) evenals het vernieuwen en uitbreiden van het sociaal pension.
Motie: maatwerk voor oudere werklozen
Voorzitter, geïnspireerd door collega’s in Rotterdam dienen wij samen met Groen Links een motie in om maatwerk te bevorderen voor oudere werklozen. Betaald werk heeft de voorkeur, maar we weten ook dat dit niet voor iedereen haalbaar is vandaag de dag. Mensen van 55+ met een -in ieder geval statistisch- lagere kans op de arbeidsmarkt verdienen een maatwerkcontract om de maximale ontwikkeling van participatie te realiseren.
Veiligheid
De inzet van de SUS teams en het horecahandhavingsbeleid worden gecontinueerd en er worden extra inspecteurs stadstoezicht aangesteld. Dat klinkt als goed nieuws voor de binnenstadsbewoners, en wij hopen van harte dat het dat ook is. Want, voorzitter, de situatie is zorgelijk. Er zijn inmiddels tenminste drie verschillende actiegroepen van binnenstadsbewoners, die allemaal aangeven dat de handhaving eigenlijk ieder weekend tekort schiet. De sociale media staan vol met verhalen over zeer luidruchtige horecabezoekers, die gedurende de hele nacht in plukjes de kroegen uitkomen en vervolgens op straat omstandig afscheid gaan staan nemen, ruzie staan maken of het feest nog even voort zetten. Ook openstaande deuren, luide muziek, bastonen en de vele evenementen in de binnenstad zorgen vaak voor overlast.
Het nieuwste actiecomité vertelde ons vorige week elk weekend opnieuw te hopen dat het regent, omdat mensen dan tenminste binnen blijven en na afloop van een gezellige avond snel naar huis gaan. Dat lijkt ons niet de bedoeling.
Een levende bedrijvige binnenstad is prima, maar de afgelopen jaren is de balans echt doorgeslagen. Wat de PvdA betreft is de maat vol en moet de handhaving opgeschroefd. Horecaondernemers hebben hier een rol in, maar ook onze nieuwe stadstoezichthouders zouden gericht ingezet moeten worden om de overlast, gedurende de hele nacht, te beperken. We horen graag hoe het college hier tegen aan kijkt.
Cultuur
Cultuurhistorie, waar onze gemeente zo rijk aan is, wordt zichtbaar geborgd in de ruimtelijke ontwikkelingen en monumenten zijn vaker geopend. De strekking is duidelijk: cultuur is en blijft een groot goed in Alkmaar.
En meer positieve ontwikkelingen: we zijn verheugd dat de Karavaan is opgenomen in de culturele infrastructuur van de gemeente evenals het versterken van het beheer en presentatiefunctie van Museum in ’t Houten Huis.
Dan het Poppodium Victorie. De rol en functie van ons popodium is ons inziens onmisbaar in Alkmaar. We steunen het College in de onontkoombare financiële injectie en kijken einde van het eerste kwartaal volgend jaar uit naar een structurele toekomstbestendige oplossing.
Afronding
Voorzitter tot zover in een notendop de voor onze fractie meest relevante punten van de gepresenteerde programmabegroting en meerjarenraming.
Resumerend voorzitter zijn we blij dat we dit streven te realiseren:
- We gaan woningen versneld op de markt proberen te zetten.
- 1/3 van de totale productie aan nieuwe woningen is sociale woningbouw
- De hulp aan starters op de woningmarkt wordt structureel gecontinueerd
- In regionale samenwerking blijft onze blik naar buiten gericht, zowel onder als boven het Noordzeekanaal
- We maken realistische stappen voor vergroening en verduurzaming van onze gemeente en dragen bij aan de energietransitie
- Cultuur blijft een prominente plek houden in onze gemeente.
Voorzitter ik vind het een uitstekende, sluitende en evenwichtige begroting.